Skip to main content

Wetenschap achter intensief ademen, deel 1(van 3)

Beknopte weergave van James Nestors boek; "The new science of a lost art"
20 oktober 2021 • Patrick Erkens

Invloed uitoefenen op ons autonoom zenuwstelsel werd lange tijd vanuit medische hoek voor onmogelijk gehouden. Door toenemende interesse en wetenschappelijk onderzoek op het gebied van de ademhaling lijken we nu een ‘tipping point’ in de geschiedenis bereikt te hebben. De inzet in de reguliere praktijk van technieken als Mindfullness en hartcoherent ademen zijn daar het levende bewijs van. Deze hebben vooral een kalmerende uitwerking op het autonoom zenuwstelsel.

In de basis wordt bij dit soort oefeningen bewust, langzamer en minder geademd. Ook wordt de focus vaak gelegd op een langere uitademhaling evenals ademhalen via de neus.

Mijn persoonlijke interesse als Transformational Breath ademcoach/trainer is juist de kracht waarmee we het systeem kunnen activeren om zo o.a emoties te integreren. En daar gaat dit drieluik over, bewust intensief ademen.

Met je ademhaling kun je dus twee systemen aanspreken; het parasympatische of het (ortho)sympathische. Dit wordt gelinkt  aan het 'Window of Tolerance' gebruikt binnen de psychologie bij stresshantering. In onderstaande foto zie je wat beide systemen zoal doen in ons lichaam. Je kunt je voorstellen dat we voor een gezonde balans tussen beiden moet bewegen.

Jij bent de piloot niet de passagier

In de wetenschap dat we dus niet meer volledig overgeleverd zijn aan ons lichaam onstaat een nieuwe vraag. Hoe worden wij actief de piloot i.p.v. de passagier?

Het boek ‘Breath- the new science of a lost art’ van James Nestor is een belangrijk naslagwerk waarin de ademhaling vanuit meerdere perspectieven wordt bekeken. Voor mij een verademing omdat het nu eens is ontdaan van spirituele verklaringen. En voor de ervaren holistisch lezer, de wetenschappelijk verklaard hier dus wat men al lang wist maar nu in een andere taal.

Bewust intensief ademen

Bewust intensief ademen wordt gedaan binnen technieken als; Tummo, nu bekend als Wim Hof ademen(WHM), Holotropic Breathing, Rebirthing en Transformational Breath.

Tummo is de oudste techniek in dit werkgebied, ook wel innerlijk vuur meditatie genoemd. Deze werd beoefend door Tibetaanse boeddhisten in de 10e eeuw voor Christus. Nestor schrijft dat Naropa, een Indiaanse man, deze techniek leerde in de boeddhistische universiteit Nalanda in de Hymalaya. Destijds was dit het episch centrum van astrologie en holistische geneeswijze waar veel geleerde in die tijd naartoe trokken. Monniken gebruikte deze techniek om te voorkomen dat ze bevroren, ze genereerde op eigen kracht veel extra energie en lichaamswarmte. Bij hen is een toename van wel 9,5graad Celsius gemeten welke daarna ook nog stabiel bleef!! Hoog in de bergen en met weinig tot geen eten konden ze zo hun verblijf daar volhouden. Het werd lange tijd geheimgehouden en was alleen beschikbaar voor ingewijde. Beroepssurfers, mixed martial art fighters en marinecommando’s gebruiken dit nu om zichzelf op te peppen voor een wedstrijd of missie. Het geeft zoals James Nestor zegt “je zenuwstelsel een opdonder en kraakt het autonoom zenuwstelsel”.

Reset via de nervus vagus

Veel mensen in de westerse wereld, zullen vrijwel nooit levensbedreigende situaties ervaren maar ook nooit echt ontspannen zijn. Dit is een nadeel van al de comfort en luxe waarin we leven. De nervus vagus blijft daarmee ‘half gestimuleerd’, ten koste van onze gezondheid omdat de communicatie in ons lichaam hierdoor ook niet meer optimaal verloopt. De nervus vagus is de belangrijkste zenuw van het parasympathische zenuwstelsel. Het verbind alle organen met elkaar, de stroomschakelaar die organen uitzet bij stress.Wanneer we veel stress ervaren verlaagd nervus vagus de hartslag, circulatie en lichaamsfuncties.

Bij de Wim Hof methode, in de basis Tummo, adem je eerst een korte tijd intensief en vervolgens zo lang mogelijk niet. Dit creëert eerst hoge stress en vervolgens extreme ontspanning. CO2 daalt pijlsnel om vervolgens weer toe te nemen. Er ontstaat een tekort aan O2 en daarna wordt het overspoeld met zuurstof. Deze intense prikkel werkt in op de nervus vagus en geeft het systeem als het ware een reset. Dit heeft veel bewezen gezondheidseffecten op het immuunsysteem, bloedsuikerspiegel een kleine greep uit onderzoek dat nu bekend is.

In de volgende blog gaan we verder met Holotropic Breathing. Nestor noemt dit ‘Tummo in de vijfde versnelling’. Tranformational breath heeft ook haar roots in Holotropic Breathing en komt ook aan bod

In plaats van erover te lezen, blijft de beste manier natuurlijk om het zelf te ervaren, of zoals John Lilly het zegt;

"Anything that you put in words is not experience, is not the experiment. It’s a representation a misrepresentation"

Gebruikte bron; James Nestor ‘het nieuwe ademen’.